Interview met Dr. Jolien Dopmeijer Deel II

Deze week spraken we Dr. Jolien Dopmeijer nog eens over alcoholgebruik. Jolien is momenteel ‘Projectleider Studenten’ bij het Trimbos-instituut en is een jaar geleden gepromoveerd aan de UvA op het welzijn van studenten, waar ook alcohol en andere middelen onder vallen. Na ons interview van vorige week over de link tussen alcoholgebruik en mentale gezondheid, kwamen we erachter dat er nog veel meer interessante dingen te zeggen vallen over alcoholgebruik onder studenten.

Vorige week bespraken we de link tussen alcohol en studentenwelzijn. Wat kun je verder zeggen over alcoholproblematiek onder studenten?

‘’We weten dat veel studenten overmatig drinken en dat daar veel bingedrinkers bij zitten. Dat zien we ook in de monitor (red. Monitor Mentale Gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs). Dat zijn mensen die veel ‘eenheden’ tijdens één gelegenheid drinken. Daarmee val je in de risicocategorie van alcoholgebruikers. Ook zien we dat studenten naast meer, ook vaker drinken. Er wordt vaak gezegd dat dit hoort bij de ‘studentencultuur’, maar ik vind dat dat te veel gebagatelliseerd wordt. Dat komt omdat de meeste mensen ‘natuurlijk herstel’ laten zien. Je ziet dat het alcoholgebruik al afneemt naarmate studenten ouder worden en ze op een gegeven moment een gemiddelde hoeveelheid gaan drinken.

Er is echter een groep waar dit niet zo is: de overmatige drinkers. Deze groep is op meerdere manieren te definiëren. Soms wordt gezegd dat dat meer dan 14 glazen per week is als vrouw en bij mannen meer dan 20. Je kunt daar bijvoorbeeld ook nog iemands motief om te drinken aan toevoegen. In de groep problematische drinkers zie je dat er vaak een relatie is tussen alcoholgebruik en psychische problemen. Bij die categorie ‘overmatige drinkers’ gaat het vaak ook om alcohol om te ‘copen’. Dat wil zeggen alcohol gebruiken om met situaties om te gaan die je moeilijk vindt.

Daarnaast is er nog een grote groep drinkers die niet in de verslavingshoek terecht komen, maar wel zo veel drinken dat het  schadelijk is. Die lopen bijvoorbeeld hersenschade op. Of je komt terecht in een verkeersongeluk, omdat je deelneemt aan het verkeer na te veel gedronken te hebben. Wat ook een belangrijk punt is om te onthouden, is dat veel sociaal onveilige situaties zich voordoen onder invloed van alcohol. Daarnaast verergert alcohol bijna altijd bestaande psychische problemen. Alcohol kan dus op veel meer manieren schadelijk of problematisch zijn dan alleen via een verslaving.’’

Voor welke situaties of factoren zou je studenten willen waarschuwen? Waar moet je op letten als je geen problematische alcoholgebruiker wil worden?

‘’Op het moment dat je merkt dat je alcohol gebruikt om verdriet, angst of een ander soort rotgevoel te verdoven, moet je eigenlijk al weten dat je gedrag gevaarlijk is. Jammer genoeg wordt het ‘wegdrinken’ van gevoelens genormaliseerd in onze maatschappij. Op tv zien we dat mensen die iets naars overkomt, gelijk naar de kroeg gaan of op een andere manier naar de fles grijpen. Je kunt je natuurlijk afvragen: waarom is dat onze reactie? Waarom ga je eigenlijk niet een wandeling maken?

Iets anders wat vaak speelt bij studenten is groepsdruk. Ik merk dat er veel druk wordt uitgeoefend om te drinken in sociale situaties. Dat geldt overigens niet alleen voor studenten: mensen die alcohol weigeren, worden soms zelfs tóch nog een alcoholisch drankje in hun handen gedrukt. Het is lastig als student om dan ‘nee’ te zeggen, omdat studenten ook vaak bezig zijn met vrienden maken of omdat het misschien in de eerste instantie al moeilijk was om alcohol te weigeren.

Het helpt om na te gaan of je eigenlijk zelf wel wil drinken. Een behulpzame tool daarvoor kan de website watdrinkjij.nl zijn. Daar worden allerlei situatie geschetst, die je laten nadenken over wat je motief is om te drinken: wil je het zélf en is het vrijblijvend of is het om een andere reden?

Een derde ding om op te letten is de erfelijkheidsfactor van verslaving of middelengebruik. Als er in je familie een historie zit van middelengebruik, hoeft dat helemaal niet te betekenen dat het bij jou ook zo gaat, maar het is wel goed om extra op te letten en je eigen relatie tot middelen te blijven evalueren. De kans dat je verslavingsgevoelig bent, is toch groter.’’