De telefoon challenge

Ik was een week op excursie met 39 vijfdeklassers, pubers van een jaar of zestien. In normale schoolweken doen ze wat alle zestienjarigen doen: ze komen naar school omdat het moet, de pauzes zijn het hoogtepunt van de dag en als het even kan, zitten ze op hun telefoon. Zonder overdrijven kun je wel zeggen dat ze verslaafd zijn aan hun telefoon. Als er geen wifi is, als hun telefoon ’s nachts niet goed is opgeladen of als ze geen bereik hebben, voelen ze de lichte paniek die ik voelde toen ik had besloten een maand absoluut geen alcohol te drinken. In de bus op de heen- en terugreis hadden ze hun telefoon binnen handbereik voor muziek, filmpjes, spelletjes, appjes, selfies en TikTok. Tijdens het eten deed een enkeling wat hij thuis van zijn moeder vast niet mag: op zijn telefoon. ’s Ochtends als ze net onder de douche vandaan kwamen: telefoon. Als ik ’s avonds kwam zeggen dat de lichten uit moesten: telefoon. Op de tweede dag ging ik met een groepje een mountainbiketocht doen. Tweeënhalf uur stuiteren over boomwortels en keien, door de modder en het rulle zand. Geen rugzakjes mee want dat was veel te warm en in de sportbroeken paste nét de telefoon niet. Onderweg hoor ik een meisje tegen een vriendin zeggen: ‘Als ik had geweten dat ik een hele middag zonder mijn telefoon bij me zou gaan fietsen en dat ik dat oprecht leuk vond… Ik had mezelf echt keihard uitgelachen.’ Op de derde dag, tijdens een hoogteparcours langs touwladders en -bruggen, via ferrata en tokkelbaan, zegt een jongen tegen een vriend: ‘Thuis zou ik de hele tijd op mijn telefoon mijn tijd zitten verdoen met allemaal shit. Nu zijn we hier en denk ik er niet eens aan. Buiten zijn en dingen doen is zo fucking vet.’ Ik koester geen illusies hoor: nu ze allemaal weer thuis zijn, gaan ze eerst een paar foto’s laten zien aan hun ouders (niet allemaal natuurlijk) en dan gaan ze zoals altijd met hun telefoon op de bank hangen en komt er geen zinnig woord meer uit. Waarom ik dit vertel? Omdat ik moest denken aan deze challenge. Afleiding, beweging, buiten zijn, je op iets nieuws en spannends storten – dat is het. Daarmee verander je je gewoontes en je gedrag. En trouwens: geen alcohol aangetroffen bij deze brave lieverds - al weet ik na al die jaren in het onderwijs ook wel dat dat niet alles zegt.